کلیفتون و همکارانش با بهره بردن از بیش از صد هزار مصاحبه حضوری از افراد در مشاغل بسیار متفاوت و مطالعه مطالب بسیاری در حوزه روانشناسی، مدیریت، ادبیات و … پایگاه داده بزرگی ایجاد کردند و توانستند، از انواع استعداد ۳۴ توانمندی‌‌ای را که بیشترین تکرار را در میان افراد داشت، استخراج کنند.
۳۴ استعداد کلیفتون در ۴ حوزه اصلی طبقه‌بندی شده‌اند که عبارتند از:
• حوزه اجرایی | Executing: به توانمندی‌های مرتبط با نحوه اجرای ایده‌ها در عمل تاکید دارد.
• حوزه تاثیرگذاری | Influencing: به توانمندی‌های تحت‌تأثیر قرار دادن انسان‌ها مربوط است.
• حوزه ساخت روابط | Relationship Building: به توانمندی‌های ایجاد و پروش روابط با دیگران اشاره دارد.
• حوزه تفکر استراتژیک | Strategic Thinking: به توانمندی‌های دریافت اطلاعات و تحلیل آنها از محیط می‌پردازد.
دسته اول: توانمندی‌های حوزه اجرایی | Executing
• حوزه اجرایی به توانمندی‌هایی مربوط است که بیشترین آمادگی را برای انجام کارهای سخت دارند.
• این گروه از استعدادها، به طور خاص در تبدیل ایده‌ها به عمل متمرکز هستند.
• خستگی‌ناپذیر و متمرکز، کلماتی هستند که برای توصیف این حوزه از نقاط قوت می‌توان به کار برد.
۱- در جستجوی موفقیت | achiever
کسانی که این ویژگی در سبد توانمندی‌هایشان وجود دارد، همواره به دنبال دستاوردهای بیشتر هستند.
این افراد همیشه از وضعیت خود ناراضی هستند و همواره دوست دارند که به موفقیت‌های بیشتری برسند.
۲- مدیریت شرایط پیچیده با فاکتورهای تصمیم‌گیری متعدد | Arranger
یکی دیگر از ۳۴ استعداد کلیفتون، مدیریت شرایط پیچیده با فاکتورهای متعدد است.
به عنوان مثال، فردی که مسئول هماهنگی اجرای یک همایش است، وظایف مختلفی از جمله هماهنگی با افراد ارائه‌کننده همایش، تعیین روز برگزاری، فروختن بلیط، رزرو سالن، پذیرایی از مهمانان و بسیاری از عوامل دیگر را بر عهده دارد.
کسی که در چنین شرایطی بدون اینکه تحت فشار عصبی قرار بگیرد می‌تواند همه چیز را هماهنگ کند و از این چالش لذت ببرد، این توانمندی را در سطح بالایی دارد.
۳- ارزش‌محور | Belief
افرادی با این توانمندی، نه تنها در حرف بلکه در رفتار و انتخاب‌هایشان هم می‌توان رد پای باورهایشان را مشاهده کرد.
ارزش‌های این افراد چنان روشن و مشخص است که اطرافیانشان به خوبی می‌توانند رفتارهای آنها را در موقعیت‌های مختلف پیش‌بینی کنند.
۴- عدالت و انصاف در برخورد با دیگران | Consistency
یکی دیگر از ۳۴ نوع استعداد، عدالت و انصاف در برخورد با دیگران است.
افرادی با این توانمندی از ضرورت رفتار یکسان با مردم آگاه هستند و فارغ از اینکه در چه موقعیتی هستند نمی‌خواهند که ترازوی عدالت را به نفع اشخاص خاصی نامیزان کنند.
۵- محتاط | Deliberative
افرادی با این ویژگی شخصیتی، بسیار مراقب و هوشیار و محافظه‌کار هستند.
چنین افرادی می‌دانند که ما در جهانی غیرقابل پیش‌بینی زندگی می‌کنیم و حسگرهایشان به خوبی خطرات را شناسایی و راهکارهایی را برای مدیریت آنها ارائه می‌کند.
۶- انضباط | Discipline
یکی دیگر از ۳۴ استعداد برتر انسان، انضباط است.
انسان‌های منضبط دوست دارند که روی محیط اطرافشان احساس کنترل داشته باشند؛ بنابراین برنامه‌ریزی می‌کنند و به کارها و فعالیت‌هایشان ساختار می‌دهند.
این افراد، روتین‌هایی را برای خودشان تنظیم می‌کنند و پروژه‌های بلندمدت را به مجموعه‌ای از برنامه‌های کوتاه‌مدت و با مهلت تعیین شده تقسیم می‌کنند.
۷- تمرکز | Focus
انسان‌های متمرکز اهداف روشنی برای خود مشخص می‌کنند و تمام اولویت‌ها، اقدام‌ها و روابطشان را بر اساس آن تنظیم می‌کنند.
این افراد می‌توانند تیم‌شان را هنگام انحراف از جاده اصلی به مسیر برگردانند.
تمرکز این افراد به همه یادآوری می‌کند که اگر چیزی به آنها کمک نکند، پس مهم نیست و اگر اهمیت نداشته باشد، پس ارزش وقت گذاشتن ندارد.
۸- مسئولیت‌پذیری | Responsibility
تم مسئولیت پذیری در مدل کلیفتون شبیه فاکتور C در مدل پنج عاملی شخصیت است (خصوصاً فاکتور C3).
مسئولیت‌پذیری افراد را وادار می‌کند برای هر کاری که قبول مسئولیت می‌کنند، آن را بخشی از وجودشان بدانند و تا انتها دنبال کنند.
توجیه و بهانه‌گیری اصلا برای آنها تعریف شده نیست.
حتی اگر خودشان به هر دلیلی نتوانند به تعهدشان عمل کنند، با تفویض کار به دیگری یا صحبت با مسئول پروژه، می‌کوشند وضعیت را مدیریت کنند.
وظیفه‌شناسی و وسواس برای انجام درست کارها، اعتبار ایجاد می‌کند و سبب می‌شود دیگران برای واگذاری مسئولیت‌های جدید، اول به سراغ این افراد بروند.
۹- حل مشکلات و بازگرداندن وضعیت به حالت عادی | Restorative
یکی دیگر از ۳۴ استعداد انسان ، حل مشکلات و بازگرداندن وضعیت به حالت عادی است.
افرادی با توانمندی حل مشکلات، عاشق حل مسئله هستند و از مواجهه با چالش‌های جدید انرژی میگیرند.
آنها از جستجوی ریشه مشکلات، عیب‌یابی و بازگرداندن همه چیز به وضعیت عادی لذت می‌برند.
دسته دوم: توانمندی‌های حوزه تاثیرگذاری | Influencing
توانمندی‌های این دسته به این موضوع می‌پردازد که چگونه افراد می‌توانند دیگران را تحت‌تأثیر قرار دهند.
آنها می‌خواهند هر چیزی که تا الان اتفاق افتاده را بدانند و در جریان آخرین روند‌ها قرار بگیرند.
افرادی که ذاتاً تم توانمندی تأثیرگذاری دارند به راحتی می‌توانند ایده‌های تیم را به داخل و خارج از سازمان بفروشند.
۱۰- آماده برای اقدام | Activator
یکی دیگر از ۳۴ استعداد برجسته در مدل کلیفتون، آمادگی برای اقدام است.
افرادی که این ویژگی در آنها پررنگ‌تر است بعد از بدست آوردن اطلاعات اولیه در مورد یک کار، سریع‌تر از بقیه دست به اقدام می‌زنند.
آنها معتقدند که یک ایده باید در عمل تست شود و با ایده‌پردازی نمی‌توان به اهداف دست یافت.
۱۱- فرمانده | Command
ویژگی بارز یک فرمانده دستور دادن به دیگران است.
این افراد پس از اینکه هدفشان را پیدا کردند تا زمانی که دیگران را با خود همسو نکنند، آرام نمی‌نشینند.
یک فرمانده از رویارویی با مشکلات هراسی به خود راه نمی‌دهند و می‌دانند که این کار، قدم اول حل مسئله است.
۱۲- مهارت ارتباطی | Communication
یکی دیگر از ۳۴ استعداد اصلی مهارت ارتباطی است.
افرادی با این تم شخصیتی در محیط کار، دوست دارند بیشتر صحبت کنند، توضیح بدهند، بنویسند و ارتباط برقرار کنند.
افرادی با مهارت ارتباطی بالا این توانمندی را دارند که به ایده‌های خام با تصاویر، مثال‌ها، استعاره‌ها و داستان‌ها جانی تازه ببخشند.
۱۳- میل به رقابت | Competition
افرادی با تم توانمندی رقابتی، خودشان را در هر جایی و با هر کسی در حال رقابت می‌بینند و تنها زمانی خوشحال هستند که وضعیتشان از دیگران بهتر باشد.
کسانی که حس رقابت‌جویی بالایی دارند، مهم نیست که در چه موقعیتی و با چه میزان تلاش به هدفشان رسیده باشند، کافی است که از دیگران عملکرد بهتری نداشته باشند تا احساس شکست کنند.
۱۴- بیشینه‌ساز | Maximizer
از جمله دیگر ۳۴ استعداد برجسته در مدل کلیفتون، بیشینه‌ساز است.
افرادی با این توانمندی به متوسط‌ها راضی نمی‌شوند و به دنبال بهترین‌ها هستند، چه برای خود و چه برای دیگران.
این افراد، در زندگی شخصی و شغلی‌شان تلاش می‌کنند که تنها روی نقاط قوت متمرکز بمانند و وضعیت خود و سازمان‌شان را ارتقا دهند.
۱۵- باور به خود | Self-assurance
این توانمندی شبیه اعتماد به نفس است. این افراد در درون خود به نقاط قوت خود ایمان دارند.
آنها نه تنها به توانایی‌های خود بلکه به قضاوت خود هم اعتماد دارند. وقتی به دنیا نگاه می‌کنند، می‌دانند که دیدگاه‌شان، منحصربهفرد است. بنابراین از زیر بار تصمیم‌گیری شانه خالی نمی‌کنند.
این افراد در زندگی شخصی و شغلی‌شان از اطرافیانشان راهنمایی میگیرند ولی به سادگی تحت‌تأثیر استدلال‌های دیگران قرار نمی‌گیرند و در نهایت با مسئولیت خودشان، مسیر خود را انتخاب می‌کنند.
۱۶- ارجمندی | Significance
یکی دیگر از ۳۴ استعداد اصلی در مدل کلیفتون، ارجمندی است.
این افراد می‌خواهند به خاطر نقاط قوت‌شان، در نظر مردم بسیار قابل توجه و شناخته شده شوند.
دوست دارند به عنوان فردی معتبر و حرفه‌ای و موفق مورد تحسین جامعه قرار بگیرند.
مستقل از اینکه روی چه کاری تمرکز کنند، تمام تلاش خودشان را می‌کنند تا در رده افراد م
۱۷- توانمندی جذب دیگران | Winning Others Over (WOO)
افرادی با توانمندی جذب دیگران، لزوماً در ساختن رابطه بلندمدت مستعد نیستند، ولی می‌توانند خیلی سریع سر صحبت را با افراد غریبه باز کنند و در همان ابتدا، فضایی صمیمی ایجاد کنند.
این افراد، می‌توانند در شغل‌هایی که مراجع زیادی دارند و هر فردی انتظار تجربه یک برخورد اختصاصی را دارد، بسیار موفق عمل کنند.
دسته سوم: توانمندی‌های حوزه ساخت روابط | Relationship Building
افرادی که توانمندی‌های این دسته را دارند، ساخت و پرورش روابط انسانی بیش از هر چیزی برایشان مهم است.
دیگران در کنار افرادی با این تم توانمندی‌ها، احساس می‌کنند که به آنها اهمیت داده شده و دیده می‌شوند.
۱۸- تطبیق‌پذیر | Adaptability
یکی دیگر از ۳۴ استعداد انسان در مدل کلیفتون، توانایی تطبیق‌پذیری است.
بعضی از انسان‌ها ابهام آینده را بهتر از بقیه می‌توانند مدیریت کنند.
این افراد اگر شرایط مطابق میلشان جلو نرود، می‌توانند انعطاف به خرج دهند و با شرایط جدید، مسیر خود را به سمت هدفشان دوباره برنامه‌ریزی کنند.
۱۹- در پیوند با محیط | Connectedness
انسان‌هایی که خودشان را بخشی از یک کل بزرگتر می‌بینند، معتقدند که هیچ اتفاقی بی‌دلیل نیست.
این افراد با وجودی که خود را فردی آزاد و مختار می‌دانند ولی اثر تصمیماتشان را در محدوده گسترده‌تری در نظر میگیرند و می‌دانند که انتخاب‌های امروزمان در قالب مسائل جدید در آینده نه چندان دور به خودمان باز می‌گردد.
۲۰- پروش‌دهنده | Developer
انسان‌هایی که تم غالب شخصیتی‌شان پروش‌دهنده است، به خوبی می‌توانند پتانسیل‌های نهفته دیگران را تشخیص دهند و به آنها کمک کنند تا نسخه بهتری از خودشان بشوند.
این افراد به خوبی می‌توانند علائم رشد را در روند موفقیت کسی مشاهده کنند و برای پیشرفت او، از زمان، داشته‌ها و توانمندهای خود، هزینه کنند.
۲۱- همدلی | Empathy
یکی دیگر از ۳۴ استعداد برجسته در ادبیات کلیفتون، همدلی است.
چنین افرادی به راحتی می‌توانند احساسات اطرافیانشان را درک کنند و دنیا را از دید آنها ببینند.
کسانی که توانمندی همدلی دارند، می‌توانند سؤالات پرسیده نشده دیگران را حدس بزنند، نیازهایشان را پیش‌بینی کنند و زمانی که طرف مقابل نمی‌تواند احساساتش را در قالب کلمات توصیف کند، کمک کنند تا خود را بهتر ابراز کند.
۲۲- سازگار | Harmony
این مؤلفه، تا حدی شبیه سازگاری و موافق بودن در مدل پنج عاملی شخصیت است.
افراد سازگار، می‌دانند که اطرافیان ممکن است، دیدگاه‌های متفاوتی داشته باشند ولی با این وجود سعی می‌کنند که زمینه‌های مشترک را پیدا کنند.
این افراد در جلساتی که تنوع دیدگاه‌ها وجود دارد، کمک می‌کنند که اصطکاک کمتری در جمع ایجاد شود تا بتوانند به مرحله اقدام برسند.
۲۳- دربرگیرندگی | Includer
یکی دیگر از ۳۴ استعداد کلیفتون ، دربرگیرندگی است.
افرادی با این توانمندی، در هر فعالیتی بستری را فراهم می‌کنند که همه بتوانند مستقل از جنسیت و قومیت و باورهایشان مشارکت کنند.
این افراد اعتقاد دارند همه ما به یک اندازه مهم هستیم. بنابراین هیچ کس نباید نادیده گرفته شود و همه باید احساس کنند که عضوی از گروه هستند.
۲۴- توانایی مشاهده ویژگی‌های فردی | Individualization
انسان‌هایی با این توانمندی، شیفته ویژگی‌های منحصربهفرد هر کس هستند.
آنها با دسته‌بندی افراد در تیپ‌های شخصیتی مختلف راحت نیستند چون نمی‌خواهند ویژگی‌های خاص هر فرد را نادیده بگیرند و برای تفاوت‌های فردی احترام قائلند.
این افراد می‌توانند نقاط قوت دیگران را تشخیص دهند و از آن برای ساختن یک تیم سازنده استفاده کنند.
۲۵- مثبت‌نگری | Positivity
مثبت‌نگری از جمله دیگر ۳۴ استعداد برتر انسان ، در مدل کلیفتون است.
افرادی با توانمندی مثبت‌نگری، دیگران را سخاوتمندانه تشویق می‌کنند، سریع لبخند می‌زنند و همیشه جنبه مثبت هر موضوعی را می‌بینند.
مردم علاقه دارند که همیشه کنار این افراد باشند چون اشتیاقشان مسری است.
آنها هر دستاوردی را جشن میگیرند و راهی برای هیجان‌انگیزتر کردن هر چیزی پیدا می‌کنند.
۲۶- اهل رابطه و دلبستگی | Relator
افرادی با این توانمندی، تعداد دوستان کمی دارند ولی رابطه‌های عمیقی با آنها برقرار می‌کنند.
آنها لزوماً از ملاقات با افراد جدید اجتناب نمی‌کنند ولی رابطه‌های کمتر و عمیق‌تر را بر شبکه‌سازی گسترده ولی کم‌عمق ترجیح می‌دهند.
دسته چهارم: توانمندی‌های حوزه تفکر استراتژیک | Strategic Thinking:
افرادی با توانمندی‌های این دسته، در تحلیل متغیرها، جمع‌آوری اطلاعات مفید و سپس تصمیم‌گیری سریع و آگاهانه بر اساس تجزیه و تحلیل خود بهترین هستند.
این افراد می‌توانند با تحلیل و تمرکز بر آینده، نقطه‌ای را که یک کسب‌وکار می‌تواند به آن برسد یا رشد کند، ترسیم کنند.
۲۷- ذهن تحلیل‌گر | Analytical
یکی دیگر از ۳۴ استعداد اصلی در مدل کلیفتون، داشتن ذهنی تحلیل‌گر است.
کسانی با این تم غالب شخصیتی، به سادگی هر ادعایی را نمی‌پذیرند و تنها، اعداد و ارقام و شواهد می‌تواند روی نظرشان تأثیر بگذارد.
۲۸- نگاه به شرایط گذشته و بستر تصمیم‌ها و اقدام‌ها | Context
افرادی با این توانمندی، برای تحلیل شرایط اکنون به گذشته نگاه می‌کنند و می‌دانند که بخشی از پاسخ‌ها در گذشته پنهان شده است.
کسانی که به گذشته نگاه می‌کنند، می‌توانند بفهمند که چه فکری پشت تصمیم‌ها و اقدام‌هایشان بوده است که امروز به این نقطه رسیده‌اند.
چنین افرادی در آینده تصمیمات پخته‌تری میگیرند چون می‌توانند از تجربیات گذشته درس بگیرند.
۲۹- آینده‌نگر | Futuristic
افراد آینده‌نگر با جزئیات برای آینده نقشه می‌کشند و این تصویر دقیق از آینده برایشان الهام‌بخش است و آنها را به سمت فردا می‌کشاند.
چنین افرادی یک رویاپرداز هستند و چشم‌اندازی از آن‌چه که می‌تواند باشد را می‌بینند و به بقیه هم انرژی و روحیه تازه‌ای می‌دهند.
۳۰- ایده‌پرداز | Ideation
آن‌چه در این‌جا کلیفتون جز ۳۴ استعداد برجسته مطرح می‌کند، بسیار به مفهوم ایده‌پردازی در مدل استعدادیابی اوکانر نزدیک است.
ایده‌پردازان می‌توانند از زاویه‌ای جدید به موضوعات نگاه کنند و در پس ظاهر پیچیده یک مسئله، مفهوم ساده‌ای را بیرون بکشند.
آنها می‌توانند موضوعات به ظاهر بی‌ربط را به خوبی به هم ربط دهند و تحلیل‌های خلاقانه‌ای داشته باشند.
۳۱- گردآوری کننده | Input
افراد گردآوری کننده همه چیز را جمع می‌کنند. چه آرشیو اشیا ملموسی مانند پروانه، کارت پستال و کتاب و چه نگه‌داری اطلاعات، نقل‌قول‌ها و داده‌ها.
آنها با مدل ذهنی ضرب‌المثلِ «هر چیز که خوار آید، روزی به کار آید»، به ذخیره و مستند کردن هر چیزی دست می‌زنند.
۳۲- علاقه‌مند به فعالیت‌های فکری | Intellection
علاقه‌مندی به فعالیت‌های فکری، یکی دیگر از ۳۴ استعداد انسان در مدل کلیفتون است.
این نیاز به فعالیت‌های ذهنی می‌تواند متمرکز باشد.
مثلاً ممکن است به صورت تلاش برای حل یک مسئله، پخته کردن یک ایده یا درک احساسات شخص دیگری باشد.
از طرف دیگر این فعالیت فکری، می‌تواند غیرمتمرکز هم باشد.
به عبارتی، در تم این توانمندی موضوع فکر کردن مهم نیست؛ بلکه فقط ذات فکر کردن به پدیده‌های اطراف و تلاش برای شناخت بهتر دنیا اهمیت دارد.
۳۳- یاد گیرنده | Learner
افرادی که توانمندی یادگیری را در خودشان پرورش داده‌اند، همیشه درگیر یادگیری مهارت‌های جدید هستند.
آنها معمولاً اولین کسانی هستند که نسبت به ابزارها و فناوری‌های جدید کنجکاو هستند و آنها را امتحان می‌کنند.
۳۴- تفکر استراتژیک | Strategic
یکی دیگر از ۳۴ نوع استعداد ، تم تفکر استراتژیک است.
این توانمندی به افراد کمک می‌کند که میان انبوه اطلاعات و انواع هدف‌ها، مسیر خودشان را گم نکنند و به راهشان ادامه دهند.
افرادی با این شیوه تفکر، حتی در شرایط ابهام محیطی هم می‌توانند با سناریوسازی، تمام رویدادهای محتمل را در نظر بگیرند و با بررسی آنها مسیر مناسب خود را انتخاب کنند.